Исторические заметки
Из истории почты в Беларуси
Регулярная государственная служба доставки почты появилась на территории нашей страны в 1649 году. Содержалась она на налоги населения. После того, как в 1667 г. в деревне Андрусово было заключено мирное соглашение между Россией и Речью Посполитой, отдельным пунктом которого было развитие почтового сообщения, создали первый почтовый тракт — по направлению Москва-Вильня. Он проходил через такие города, как Могилев, Минск. Корреспонденция отправлялась раз в неделю. Из Москвы до Вильни письма доходили за 21 день.
В том же 1667 году в Минске появился первый почтовый ям (прототип станции). В его штате было три ямщика и один староста. Здесь можно было поменять лошадей, переночевать. Позже почтовые ямы были созданы в Мстиславле, Могилеве, Борисове, Смиловичах, Радошковичах, Молодечно.
По дорогам корреспонденцию развозили повозки и кареты. В начале XIX века стали использовать также дилижансы. Средняя скорость этих карет составляла 10 км/ч. Дилижанс ехал и днем и ночью и останавливался в таверне только для еды и смены лошадей.
В 1917 году появляются почтовые вагоны. А в 1932-м открылась первая белорусская почтовая авиалиния Минск-Глуск-Паричи-Мозырь на самолете У-2.
Из истории почты на Гомельщине
История Гомельской почты начинается в XIX веке. Первая телеграфная линия Петербург-Гомель прошла в областном центре в 1850-м году. Первый телефон появился в конце XIX века во Дворце Паскевичей. Уже тогда из Гомеля можно было отправить почтовые открытки в другие страны.
Впервые нынешняя Советская улица появляется на карте 1783 года. Название главной улицы Гомеля менялось неоднократно. Установлено, что в позапрошлом веке она «проходила» как Почтовая. Возможно, благодаря находившейся на ней почтовой станции. Здание по улице Советской, 4 (современный почтамт) ранее принадлежало купцу Я. Ловьянову. На первом этаже располагалось фотоателье Э. Левитэ, в котором были сделаны фотографии прабабушек и прадедушек многих гомельчан.
С освобождением города Гомеля от немецко-фашистских захватчиков началось восстановление средств связи. Управление связи, телеграф, МТС расположились в здании военведа по ул. Ланге, 2.
Вторая послевоенная пяти-летка — это время активного восстановления и развития города. В этот период динамично развивается работа почтовых отделений всех категорий на территории Гомельщины.
В сельской местности особое внимание уделяется подписке на газеты и журналы, своевременной доставке почтовых отправлений. Здесь почтальоны часто передвигались на велосипедах. Городская почтовая система становится более разветвленной.
В 1955 г. почтовая контора и телеграфно-телефонная контора объединены в городскую контору связи.
Курносенка, М. Сельская пошта // Гомельская праўда. — 1951. — 1 студзеня. — С. 3.
Сельская пошта
Кожны дзень у сельскае аддзяленне агенцтва сувязі з’яўляецца маладая дзяўчына за атрыманнем свежых газет, часопісаў, пісьмаў. Нягледзячы на павелічэнне пошты, дзяўчына-паштальён тав. Грэмянкова Маруся акуратна і ў тэрмін дастаўляе газеты і карэспандэнцыю калгаснікам.
Больш 200 экземпляраў газет, 20 чаcoпicaў, каля 100 пісьмаў штодзённа прыходзяць у сяло.
Зусім іншае было да Кастрычніцкай рэвалюцыі. У вёску ў тыдзень прыходзіла 2-3 пісьмы і не больш 2 газет. Аб гэтым расказваюць старыя калгаснікі.
А зараз пажылым калгаснікам пішуць іх дзеці, якія вучацца ў інстытутах Масквы і іншых гарадоў соцыялістычнай Радзімы, пішуць з фабрык, і заводаў Мінска, Гомеля і іншых месц, дзе яны працуюць. Няма таго дня, каб паштальён мінаваў дом 80-гадовага калгасніка, вартаўніка сельгасарцелі Слуку Осіпа. У яго пяць сыноў. Старшы работае старшынёй калгаса, малодшы Нікалай работае ў Гомелі на чыгуначным транспарце, сын Іван вучыцца ў Маскве, Дзімітрый служыць у Совецкай Арміі, а самы малодшы вучыцца ў тэхнікуме. Іх пісьмы радуюць бацьку і маці паведамленнямі аб паспяховай вучобе, рабоце.
Радасна і культурна жывуць калгаснікі. Дзесяткі назваў розных газет і часопісаў паступаюць толькі ў сельскую бібліятэку і хату-чытальню, у школы. З кожным днём расцвітае і паляпшаецца дабрабыт калгаснай вёскі. Учора многія жыхары вёскі Васільеўка атрымалі новагоднія віншавальныя тэлеграмы. Іх тав. Грэмянкова своечасова даставіла.
М. Курносенка, сакратар камітэта комсамольскай
арганізацыі калгаса імя Варашылава, Церахоўскага раёна.
Блішч, Н. Заслужаная павага // Гомельская праўда. — 1951. — 16 лютага. — С. 3.
Дзесяць год працуе паштальёнам у вёсцы Гарыводы тав. Дубіна Дзімітрый Пятровіч. За час яго работы на гэтай пасадзе не было выпадку, каб жыхары вёскі нясвоечасова атрымоўвалі газеты, часопісы і іншую карэспандэнцыю.
Тав. Дубіна сочыць за тым, каб у кожнай сям’і мелася газета або часопіс. У час падпіскі на 1951 год ён пабываў у кожнай хаце, правёў гутаркі з калгаснікамі аб значэнні перыядычнага друку, у выніку 72 сям’і вёскі выпісваюць газеты і часопісы.
Добрай славай карыстаецца сярод калектыва Гомельскага тэлеграфа дастаўшчыца тэлеграм тав. Заройская. На працягу двух год работы яна даставіла адрасатам 29400 тэлеграм. Тав. Заройская распаўсюджвае сярод насельніцтва паштовыя маркі, канверты. Сваёй добрасумленнай paботай яна паказвае прыклад усім работнкам тэлеграфа. За гэты час тав. Заройская мае некалькі падзяк ад арганізацый і насельніцтва. Яна неаднаразова прэміравалася адміністрацыяй за добрую работу і занесена на Дошку гонару Гомельскага тэлеграфа.
Ждановіч, В. Паштальёны // Гомельская праўда. — 1951. — 29 чэрвеня. — С. 4.
Сельскі паштальён
Дзесяць год работае паштальёнам Гаўрыленка Улляна. Яна дастаўляе карэспандэнцыю ў сотні двароў Азеранскага сельсовета, Рагачоўскага раёна. У практыцы работы паштальёна не бывае затрымак ў дастаўцы газет, часопісаў, пісем, грашовых пераводаў. У летні час, калі працаўнікі сельскай гаспадаркі работаюць у полі, яна дастаўляе карэспандэнцыю адрасатам непасрэдна на месца работы.
Вялікую ўвагу звяртае тав. Гаўрыленка падпісцы на газеты і часопісы сярод калгаснікаў. За добрасумленную работу Улляна Гаўрыленка некалькі разоў прэміравана райканторай сувязі. Працоўныя Азеранскага сельсовета аказалі ёй вялікае давер’е і ў другі раз абралі дэпутатам сельскага Савета.
Н. Рагавікоў,
начальнік аддзялення сувязі.
Астапаў, Ф. Каўгасны паштальён // Гомельская праўда. — 1951.&n
